Cuir Aithne ar an bhFoireann: John O’Sullivan

1) Cá fhad atá tú ag obair in NLI?

Tá mé ag obair ag an leabharlann ar feadh 43 bliain. Chuaigh mé isteach i Meán Fómhair 1979, nuair a bhí mé díreach 17 mbliana d’aois. Bhí mo chéad ról mar Fhreastalaí Leabharlainne, inar oibrigh mé ar feadh roinnt blianta, ansin mar Chúntóir Leabharlainne, agus ansin mar Chúntóir Sinsearach Leabharlainne. Bhí mé i gceannas ar an bhfoireann agus ar na huainchláir sula ndeachaigh mé isteach sa phost mar Oifigeach Sláinte agus Sábháilteachta inár Rannóg Eastát.

Bhí suim agam i gcónaí i gcúrsaí sláinte agus sábháilteachta, agus tá sé thar a bheith suimiúil a fheiceáil conas a d’fhorbair an ghné níos lú seo de mo róil roimhe seo le himeacht ama. Déanaimid talamh slán de anois, ach ní raibh an oiread sin reachtaíochta sláinte agus sábháilteachta ann nuair a thosaigh mé. De réir mar a chuaigh mo ghairm bheatha ar aghaidh, dhírigh mé ar an bpróifíl sláinte agus sábháilteachta a ardú. Thar na blianta, forbraíonn tú, agus forbraíonn beartais.

Nuair a bhuail COVID-19 muid, bhí bunús láidir agus béim ar shláinte agus sábháilteacht ag NLI cheana féin, rud a chabhraigh linn ullmhú chomh maith agus ab fhéidir linn in amanna nach bhfacthas riamh cheana. D’oibríomar ar fad le chéile chun an pobal agus an fhoireann a choinneáil sábháilte. Obair chrua a bhí ann, ach dúshlán suimiúil agus uathúil a bhí ann freisin – é sin ráite, níor mhaith liom é a dhéanamh arís!

Amach anseo, breathnóidh daoine ar fhíseáin ó 2020 ar Reeling in the Years, agus beidh leanaí ag fiafraí “cén fáth a bhfuil daoine ag caitheamh masc?” agus “cén fáth a bhfuil na sráideanna folamh?”.

“Nuair a fhiafraíonn daoine an bhfuil mé 40 bliain san aon phost amháin, deirim go mb’fhéidir go bhfuil mé 40 bliain san aon phost amháin, ach nach ndearna mé an t-aon phost amháin le 40 bliain.” –John O'Sullivan

2) Inis dúinn faoi do chéad lá/chuimhne is luaithe?

Caithfidh mé mo cheann a ghlanadh amach le cuimhneamh air sin!

An chéad imprisean? Chuir foirgneamh NLI eagla orm, agus cuireadh díreach ag obair mé. Ar mo chéad lá, chuaigh mé chuig an Roinn Oideachais ar Shráid Mhaoilbhríde, áit ar shínigh tú an tAcht um Rúin Oifigiúla (tá NLI tagtha faoi scáth roinnt Ranna eile ó shin i leith).

Nuair a chuaigh mé chuig an agallamh poist, in aois 17, d'fhill mé abhaile chuig mo mháthair. “Cén chaoi a ndeachaigh sé?”, a d’iarr sí. Dúirt mé, “Chuaigh sé go maith, ach níor mhaith liom a bheith ag obair ann – tá boladh sean-leabhair mhuscacha air!” Ar ndóigh, le himeacht ama, chuaigh mé i dtaithí ar an mboladh sin.

Nuair a ceapadh mé, bhí coinníollacha an phoist á léamh agam, lenar áiríodh a bheith ar dualgas ar Lá Nollag, ar oícheanta srl. Dúirt mo mháthair, ar bean chríonna a bhí inti, "Isteach leat, agus bain triail as ar feadh seachtaine."… Agus tá mé ag baint triail as ar feadh seachtaine ag an am ó shin!

Thug mo dheirfiúr le fios níos déanaí gurbh é mo shean-uncail an chéad leabharlannaí i Leabharlann Phoiblí Neidín, mar sin tá sé sa dúchas againn an traidisiún a leanúint.

3) Cad é an t-am/cad é an t-éacht is mó a bhfuil tú bródúil as i do ghairm bheatha ag NLI? 

Sílim gurb é an t-éacht is mó atá bainte amach agam ná m’fhorbairt féin, agus an bealach a d'athraigh mé leis an aimsir, agus a chonaic mé an leabharlann ag fás. Go háirithe maidir leis an mbealach a fhaigheann daoine rochtain ar fhaisnéis, is dóigh liom gur éirigh go maith le NLI ansin agus gur ghlac sé leis an dúshlán.

Rud amháin a bhfuilim an-bhródúil as ná, roinnt blianta ó shin, bhí Martin McAleese [fear céile iar-Uachtarán na hÉireann, Máire Mhic Ghiolla Íosa] i mbun taighde ar Neachtlanna Mhaigdiléana.

Bhí sé ag iarraidh taifid a fháil maidir le daoine a bhí istigh iontu, agus iarradh orm cabhrú leis.  Scriosadh, nó níor coimeádadh na taifid, agus mar sin ag oibriú sa chúlra, rinne mé taighde ar Chlár na dToghthóirí. Bhí na seoltaí go léir againn ina raibh na neachtlanna suite, agus toisc gur tugadh na mná amach le vótáil le linn olltoghchán, d’éirigh linn líon maith ainmneacha a bhailiú ó na taifid sin.

4) Ar athraigh tú róil, agus má d’athraigh, cén post ab fhearr leat?

Bhain mé sult as gach ról a bhí agam sa Leabharlann, ach de réir mar a fhásann agus mar athraíonn tú, thaitin liom níos mó freagrachta a ghlacadh. Mar Chúntóir Leabharlainne, bhí baint níos mó agam leis an Seomra Léitheoireachta agus bhain mé an-taitneamh as cabhrú leis na léitheoirí lena gcuid taighde agus fiosrúcháin, agus mar Oifigeach Sláinte agus Sábháilteachta, bhí mo ról ag oibriú níos mó sa chúlra ag cinntiú sábháilteacht gach duine inár bhfoirgnimh.

5) Céard é an t-athrú is mó atá feicthe agat ag NLI ó tháinig tú isteach?

An chaoi a bhfaighimid rochtain ar eolas. Agus na feabhsuithe ar struchtúr NLI, chun rochtain níos fearr a thabhairt do chách.

Bhí an leabharlann i gcónaí faoi Ranna éagsúla ó thosaigh mé, ach ó shin tá comhlacht leathstáit déanta de NLI, agus tá an leabharlann in ann níos mó dá cinntí agus athruithe féin a dhéanamh. Is í an teicneolaíocht an dul chun cinn is mó sa leabharlann.

Seasann rochtain ar thaifid ghinealais amach mar shampla – bhíodh ort dul go fisiciúil chuig na cartlanna, rud a chosain airgead agus am ort. Agus is minic nach raibh mórán ratha ort, agus cé go raibh sé iontach breathnú ar an daonáireamh agus ar na doiciméid bhunaidh, ba phróiseas mall a bhí ann! Is iontach dom gur féidir leat rochtain a fháil anois ar na taifid seo ó bhaile, agus ó áit ar bith ar domhan, agus tá sé saor in aisce!  

Ba as Dún na nGall d’athair mo mhná céile, agus ní raibh mórán cur amach aici air. Mar sin timpeall 20 bliain ó shin, rinne mé taighde air, agus fuair mé amach gur rugadh é lasmuigh de Bhéal Átha Seanaidh. Fuaireamar an teach as ar tháinig sé, agus bhí mo bhean chéile an-mhothúchánach. Is féidir liom a shamhlú duine ag teacht ó Mheiriceá nó thar lear, agus an chaoi a mbraitheann siad ag fáil amach cá as dóibh.

6) I gceann 40 bliain, cén chaoi a dtiocfaidh forbairt ar NLI, dar leat?

Is é an dúshlán is mó ná a bhfuil ann cheana féin a ghabháil – sa chiall, tá an oiread sin ar líne, agus an bealach a dhéanann daoine cumarsáid – agus conas a dhéanaimid é sin a ghabháil, agus a stóráil do na glúnta atá le teacht.

Glacann muid an oiread sin grianghraf anois agus stórálann muid ar chártaí cuimhne iad agus sna blianta amach romhainn, conas a bheidh a fhios againn cé hé sin, cad é sin, srl., sna grianghraif?

Athróidh an chaoi a ndéanann daoine cumarsáid, go háirithe, freisin.

Conas a fhéadaimid a bheith ábhartha do gach gné de shochaí na hÉireann? Táimid ag déanamh ár ndícheall, ach ní mór dúinn dul i ngleic níos mó, agus dul i dteagmháil le pobail níos éagsúla. Tá go leor dea-oibre déanta ag NLI air seo cheana féin.

Ceann de na hathruithe is fearr atá feicthe agam ag NLI is ea rochtain fheabhsaithe do chách. Tá go leor sár-oibre déanta ag ár bhfoireann Eastát, Brian, Mark agus Elaine, ina leith seo. Feabhsuithe amhail doirse uathoibríocha, rochtain rampaí, leithris neodrach ó thaobh inscne de, is céim iontach sa treo ceart iad na hathruithe seo go léir.

Is é an dúshlán eile, creidim, ná cén ról a bheidh ag an bhfoirgneamh fisiciúil leabharlainne le himeacht ama – an mbeidh sé in áit eile ag am éigin? Smaoinigh ar an stóráil ar fad a theastaíonn chun taifid fhisiciúla agus dhigiteacha a choinneáil... Samhlaigh dá mbeadh taifid dhigiteacha ann 100 bliain ó shin, mar a tharla nuair a chuaigh Teach an Chustaim trí thine, agus cad a tharlóidh mura scriosadh na taifid sin go léir?

Nuair a thosaigh mé sa leabharlann, breathnaíodh uirthi mar leabharlann na dála deiridh – dá bhfaighfeá an t-eolas a bhí á lorg agat ó do leabharlann áitiúil, b’in é an bealach is fearr. Ach anois, breathnaítear orainn mar leabharlann do chách, rud atá thar a bheith tábhachtach, dar liom.